تحقیقات ثابت کرده اند که افراد مستعد، سازمانی را به دو منظور انتخاب می نمایند، آینده شغلی و موفقیت های ادامه دار سازمان. در حقیقت، کیفیت برنامه ریزی جانشین پروری و موفیت های ادامه دار سازمان به شدت به هم وابسته می باشند. یکی از عوامل موفقیت سازمان هایی که برنامه جانشین پروری موثری را توسعه داده و اجرا می کنند این می باشد که این قبیل سازمان ها، چند اصل کلیدی برنامه ریزی جانشین پروری را شناخته و رعایت می کنند. این اصول در ادامه مطلب معرفی خواهند شد.
1- بدانید در حال برنامه ریزی چه چیزی هستید
طرح جانشین پروری یک استراتژی ضروری برای استفاده بهینه از استعدادهای سازمانیست. جانشین پروری، فرآیند شناخت و تعیین استعدادها و افراد توانمند برای پست ها یا گروهی از پست ها کلیدی می باشد و توسعه شغلی و فعالیت های پس از آن، بر اساس این طرح انجام می گیرد. به یاد داشته باشید که طرح های جانشین پروری، تمام پست ها و شغل های سازمان را در برگرفته و تنها برای شغل های مدیریتی استفاده نمی شوند. زمانی که یک طرح جانشین پروری را برای سازمان طراحی می کنید، بدانید این طرح ها جزیی از فعالیت های توسعه سازمان و افراد شایسته درون سازمان می باشد.
2- طرح های جانشین پروری را به تناسب ویژگی های سازمانی، بومی سازی کنید
شما همواره شاهد استفاده سازمان های دیگر از طرح های ارزشمند جانشین پروری باشید که توانسته برای آنها به خوبی کار کند ولی هیچ دلیلی وجود ندارد که این طرح ها برای شما نیز همانقدر اثربخش باشد. باید همواره بکوشید بهترین طرح ها را که مناسب موقعیت سازمانی شماست برنامه ریزی و اجرا نمایید. طرحهایی که می توانند جنبه های متفاوت و منحصر به فرد سازمانی شما را پوشش دهند و متناسب با منطبق با شرایط سازمانی باشند. شرایطی نظیر، فرآیند انتخاب، سیستم پاداش و توسعه مدیریت.
3- مدیر عالی را درگیر طرح جانشین پروری کنید
اگر مدیر ارشد، درگیر طرح جانشین پروری نشده و از آن پشتیبانی نکند، این طرح قطعأ با شکست مواجه خواهد شد، به چند دلیل. اول اینکه، حفظ و اجرای هرگونه طرح جانشین پروری باید به عنوان یک اولویت اصلی برای مدیر در نظر گرفته شده و مدیر، تلاش گسترده ای را برای پیاده سازی آن انجام دهد، دوم اینکه مدیر ارشد، باید به دنبال کشف استعدادهای برتر در زمینه رهبری و مدیریت در سازمان باشد و سوم اینکه جانشین ها در سازمان باید برای یادگیری و توسعه مهارت های شغلی و مهارت های دست بالا، به مربیان و مدیران رده بالا دسترسی داشته و این افراد متعهد به آموزش، کار و وقت گذاشتن برای این افراد باشند. اگر روسا ب عنوان مالک طرح جانشین پروری شناخته نشوند چگونه می توان شخص دیگری را به عنوان مالک و مجری این طرح متصور شد.
4- فرهنگ، ارزش ها و استراتژی سازمان را به یاد داشته باشید
ارزش ها، فرهنگ سازمانی و استراتژی های آینده سازمان تأثیر غیرقابل انکاری بر طرح های جانشین پروری دارند. طرح جانشین پروری باید همسو و منطبق با استراتژی آینده شرکت باشد. همسو و هم مسیر بودن طرح جانشین پروری با استراتژی ها و برنامه های کلان و منطبق بودن آن با ارزش ها و فرهنگ سازمانی، بقا و اجرای کارآمد این طرح ها را تضمین می نماید.
5- نامزدهای جانشینی را رشد بدهید
طرح جانشین پروری فراتر از یک جایگزینی ساده است. و این تفاوت در رشد جانشین نمود پیدا می کند. از جانشین ها انتظار می رود که خودشان به تعالی و رشد شخصی توجه داشته و در این مسیر برنامه های مشخص فردی را داشته باشند و یا در برنامه های سازمان که بدین منظور طراحی میشود مشارکت کرده تا بتوانند نیازهای آتی خود را شناخته و توانایی های خود را توسعه دهند. چه به صورت شخصی و چه به صورت گروهی، جانشین ها باید مسئولیت پذیر بوده و در این برنامه ها حضوری فعال و اثربخش داشته باشند.
6- یک تیم جانشینی ایجاد کنید
انتظار می رود که استعدادهای برتر جانشینی از داخل مجموعه ای از استعدادهای قدرتمند رشد کرده و خود را مطرح کنند. هرچقدر استعدادهای بیشتر و بهتری داشته باشیم نفرات برتر، قدرتمندتر خواهند بود. بهتر است که تیمی از استعدادهای جانشینی را ایجاد کرده و به آنها نقش های متفاوتی در سازمان بدهیم. زمانی که این جانشین ها پیشرفت می کنند، می توانند به عنوان الگویی برای افراد دیگر سازمان نیز شناخته شوند.
9- تمام افراد سازمان را مطلع کنید
تمام افراد سازمان باید درباره وجود طرح جانشین پروری اطلاع داشته باشند حتی اگر جزو هیچ کدام از لیست های کاندیداهای جانشینی نباشند. نمی توانید با مخفی کاری و عدم ارائه اطلاعات در این زمینه، طرح موفقی داشته باشید. در این زمینه، طرح جانشین پروری می تواند به عنوان یک انگیزه دهنده و عاملی برای تکاپوی افراد سازمانی در راستای عملکرد بهتر شناخته شود.
8- ارزیابی کنید
مدیران باید نظارت دقیقی بر اجرای طرح جانشین پروری داشته و در مراحل مختلف به ارزیابی و بررسی چگونگی اجرا و پیشرفت این طرح بپردازند. ضمن اینکه در هنگام برنامه ریزی طرح های جانشین پروری باید انعطاف لازم برای این طرح در نظر گرفته شود که همزمان با ارائه بازخوردها، بتوان سرعت حرکت برنامه را به تناسب کم یا زیاد کرده و یا ماهیت آن را تغییر داد و تصحیح نمود.