کانون ارزیابی و توسعه، یک روش جامع و استاندارد برای سنجش شایستگی‌های مدیریتی از طریق تمرینات شبیه‌سازی‌شده است. هدف از این ابزار، پیش‌بینی پتانسیل افراد برای احراز پست‌های رهبری در آینده است تا سازمان‌ها بتوانند با دقت و عینیّت کامل، بهترین استعدادها را شناسایی و برای آن‌ها برنامه‌های توسعه فردی مؤثری را تعریف کنند.
کانون ارزیابی مدیران: ابزاری کلیدی برای شناسایی رهبران آینده
در محیط کسب‌وکار پیچیده و رقابتی امروز، انتخاب مدیران و رهبران مناسب، مهم‌ترین عامل موفقیت و رشد سازمان‌ها محسوب می‌شود. دیگر نمی‌توان تنها بر اساس سوابق کاری گذشته یا مصاحبه‌های سنتی، پتانسیل مدیریتی افراد را ارزیابی کرد. اینجاست که مفهوم "کانون ارزیابی و توسعه" (Assessment and Development Center) به عنوان یک ابزار جامع و علمی وارد میدان می‌شود.
کانون ارزیابی مدیران چیست؟
کانون ارزیابی، یک روش استاندارد و جامع برای سنجش شایستگی‌های رفتاری، دانشی و مهارتی افراد برای احراز پست‌های مدیریتی یا رهبری است. این روش شامل مجموعه‌ای از تمرینات شبیه‌سازی‌شده (Simulation Exercises) است که تحت نظارت ارزیابان آموزش‌دیده و خبره انجام می‌شود. هدف اصلی، مشاهده و ثبت رفتار ارزیابی‌شوندگان در شرایط کاری نزدیک به واقعیت است تا پتانسیل آن‌ها برای موفقیت در آینده پیش‌بینی شود.
تمرکز کانون ارزیابی بر شایستگی‌ها:
کانون ارزیابی، به جای تمرکز صرف بر دانش فنی (Technical Skills)، بر شایستگی‌های کلیدی مدیریتی تمرکز دارد. این شایستگی‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
-
رهبری و نفوذ (Leadership and Influence)
-
تصمیم‌گیری و حل مسئله (Decision Making and Problem Solving)
-
برنامه‌ریزی و سازماندهی (Planning and Organizing)
-
ارتباطات مؤثر (Effective Communication)
-
تفکر استراتژیک (Strategic Thinking)
-
تیم‌سازی و کار گروهی (Teamwork and Collaboration)
اجزای اصلی یک کانون ارزیابی موفق
یک کانون ارزیابی معمولاً از چندین ابزار و تمرین مختلف تشکیل می‌شود تا امکان مشاهده شایستگی‌ها از زوایای گوناگون فراهم شود:
تمرین‌های سبد پستی (In-Basket Exercise): از فرد خواسته می‌شود تا در نقش یک مدیر، نامه‌ها، ایمیل‌ها و درخواست‌های فوری را اولویت‌بندی کرده و برای آن‌ها تصمیم‌گیری کند. این تمرین قدرت تصمیم‌گیری و مدیریت زمان را می‌سنجد.
بحث گروهی بدون رهبر (Leaderless Group Discussion - LGD): ارزیابی‌شوندگان باید در یک گروه برای رسیدن به یک تصمیم یا راه‌حل مشترک مذاکره کنند، در حالی که هیچ‌کس رسماً نقش رهبر را ندارد. این تمرین قدرت نفوذ، استدلال و همکاری را نشان می‌دهد.
نقش‌آفرینی (Role-Play): ارزیابی‌شونده در یک موقعیت مدیریتی قرار می‌گیرد، مثلاً مدیریت یک کارمند ناراضی یا انجام مذاکره با یک مشتری مهم. این بخش مهارت‌های ارتباطی و متقاعدسازی را ارزیابی می‌کند.
ارائه شفاهی (Oral Presentation): از فرد خواسته می‌شود تا در مدت زمان مشخصی، یک موضوع تخصصی یا یک طرح استراتژیک را به گروهی از ارزیابان ارائه دهد.
آزمون‌های روان‌سنجی: شامل تست‌های شخصیت، توانایی‌های شناختی و هوش هیجانی برای تکمیل اطلاعات رفتاری است.
توان آفرین وستا: پیشرو در ارائه آزمون‌های کانون ارزیابی
در ایران، شرکت‌هایی که تخصص بالایی در طراحی و اجرای علمی کانون‌های ارزیابی دارند، نقش حیاتی ایفا می‌کنند. شرکت توان آفرین وستا به عنوان یکی از مجموعه‌های فعال و تخصصی، خدمات جامعی را در زمینه طراحی و اجرای آزمون‌های کانون ارزیابی مدیران ارائه می‌دهد.
خدمات کلیدی توان آفرین وستا شامل:
-
طراحی اختصاصی شایستگی: تعریف شایستگی‌های مدیریتی بر اساس مدل‌های جهانی و متناسب با نیازها و ساختار سازمانی شرکت‌های مشتری.
-
توسعه تمرینات شبیه‌سازی: طراحی سناریوهای واقع‌بینانه و بومی‌سازی شده که به طور مؤثر شایستگی‌های مورد نظر را به چالش می‌کشند.
-
آموزش ارزیابان: به کارگیری ارزیابان دارای گواهی‌نامه و آموزش‌دیده که قادر به مشاهده، ثبت و رتبه‌بندی عینی رفتارها بر اساس استانداردهای علمی هستند.
-
ارائه بازخورد سازنده: ارائه گزارش‌های دقیق، فردی و تحلیلی برای تصمیم‌گیری در مورد استخدام، انتصاب و همچنین ارائه برنامه‌های توسعه فردی (IDP) به مدیران.
با همکاری با مراکزی مانند توان آفرین وستا، سازمان‌ها می‌توانند اطمینان یابند که فرآیند انتخاب و توسعه مدیران آن‌ها بر پایه‌ای علمی، عادلانه و پیش‌بینانه استوار است، که در نهایت به بالا رفتن عملکرد و تاب‌آوری سازمانی منجر می‌شود.